2005
Ir á navegación Ir á busca
2005 (MMV en números romanos ) é un ano do século XXI .
2005 nos outros calendarios | |
---|---|
Calendario gregoriano | 2005 |
Ab Urbe aderezado | 2758 (MMDCCLVIII) |
Calendario armenio | 1453 - 1454 |
Calendario bengalí | 1411 - 1412 |
Calendario bereber | 2955 |
Calendario bizantino | 7513 - 7514 |
Calendario budista | 2549 |
Calendario chinés | 4701 - 4702 |
Calendario copto | 1721 - 1722 |
Calendario hebreo | 5764 - 5765 |
Calendario etíope | 1997 - 1998 |
Calendario hindú Vikram Samvat Shaka Samvat Kali Yuga | 2060 - 2061 1927 - 1928 5106 - 5107 |
Calendario islámico | 1425 - 1426 |
Calendario persa | 1383 - 1384 |
Eventos
- Ano europeo do investigador
- Ano Internacional da Física
- Ano internacional da educación física e do deporte
- Ano internacional dos microcréditos financeiros
- Ano da Eucaristía na Igrexa católica
- A cortiza é a capital europea da cultura
xaneiro
- 1 de xaneiro : Luxemburgo asume a presidencia rotatoria da Unión Europea
- 8 de xaneiro : tres astrónomos estadounidenses descobren Eris , o segundo planeta anano máis grande do sistema solar .
- 9 de xaneiro : eleccións en Palestina para a sucesión de Yasser Arafat , falecido o 11 de novembro de 2004 . O gañador das eleccións é Abu Mazen , un dos fundadores do partido al-Fath na década de 1950 e primeiro ministro palestino brevemente en 2003.
- 11 de xaneiro : o motorista italiano Fabrizio Meoni morre nun accidente durante o Dakar .
- 12 de xaneiro - Francia : o Parlamento Europeo en Estrasburgo aproba a Constitución Europea .
- 17 de xaneiro
- 23 de xaneiro : Viktor Juščenko é investido oficialmente como presidente da república en Ucraína .
Febreiro
- 1 de febreiro - Cidade do Vaticano : Xoán Paulo II está hospitalizado no policlínico Agostino Gemelli en Roma debido a unha recaída da gripe.
- 4 de febreiro : a xornalista do manifesto Giuliana Sgrena foi secuestrada pola Organización da Yihad Islámica mentres estaba en Bagdad (Iraq) para facer unha serie de reportaxes para o seu xornal.
- 14 de febreiro
- Líbano : o primeiro ministro libanés Rafīq al-Ḥarīrī , tras un atentado explosivo en Beirut , é asasinado. [1]
- EUA : YouTube fundouse en California .
- 16 de febreiro : entra en vigor o protocolo de Kioto sobre a emisión de gases tóxicos; Participan 141 países, excluídos os EUA.
- 27 de febreiro : The Aviator de Martin Scorsese gaña 5 estatuíñas e Million Dollar Baby 4 de Clint Eastwood nos Oscar do 2005 , pero este recibe premios nas categorías máis importantes.
Marzo
- 04 de marzo : despois de liberar o xornalista de Il Manifesto Giuliana Sgrena , SISMI oficial Nicola Calipari é morto en Bagdad por "lume amigo" dos Estados Unidos. A xustiza italiana comprobará que o soldado Mario Lozano descargou 58 disparos contra o coche que os levaba.
- 28 de marzo : un poderoso terremoto orixinado na illa indonesia de Sumatra e cunha magnitude de 8,7 causa a morte de centos de persoas e importantes danos materiais na illa de Nias , ao sur de Sumatra.
- 29 de marzo : o equipo feminino de tenis de mesa feminino de Romanía gaña o título europeo por terceira vez.
- 31 de marzo
- Washington : Terri Schiavo morre despois de vivir en coma vexetativo durante 15 anos. O 18 de marzo, o seu marido Michael obtivera do xulgado poder deter a alimentación artificial da súa muller, a pesar de que os pais da muller estaban decididamente en contra. A lenta morte da muller convértese nun importante caso mediático tanto nos Estados Unidos como no resto do mundo.
- Principado de Mónaco : o príncipe Alberto faise cargo da rexencia, sucedendo ao seu pai enfermo, Rainier III de Mónaco , que falecerá o 6 de abril seguinte.
Abril
- 2 de abril - Cidade do Vaticano : morre o papa Xoán Paulo II despois de case vinte e sete anos de pontificado.
- 8 de abril - Cidade do Vaticano : o funeral de Xoán Paulo II (tamén coñecido como Karol Wojtyła) ten lugar diante de case todos os xefes de Estado do mundo e unha multitude de 600.000 fieis presentes na praza de San Pedro . Ao redor dun millón de fieis están presentes en Roma para o funeral, que viñeron de todo o planeta. Nos días anteriores entre 3 e 5 millóns de persoas acudiron a Roma para homenaxear o corpo do gran Pontífice. A cerimonia fúnebre está presidida polo cardeal alemán Joseph Ratzinger, que sucederá a Xoán Paulo II uns días despois, elixindo o nome de Bieito XVI .
- 9 de abril : en Gran Bretaña , Carlos o príncipe de Gales casa con Camilla Parker-Bowles .
- 15 de abril
- Polo menos 21 homes morren e uns 50 resultan feridos nun devastador incendio nun hotel do centro de París .
- Funeral do príncipe Rainier III de Mónaco
- 18 de abril - Cidade do Vaticano : ábrese o cónclave para a elección do sucesor de Xoán Paulo II .
- 19 de abril - Conclave : o cardeal alemán Joseph Ratzinger, ex arcebispo de Múnic e Freising , é elixido papa e toma o nome de Bieito XVI .
- 23 de abril : nace YouTube . Ás 20:27 rexístrase a primeira conta e cárgase o primeiro vídeo.
- 24 de abril - Cidade do Vaticano : ten lugar a misa para a inauguración e inauguración do pontificado do recentemente elixido Bieito XVI na praza de San Pedro .
- 25 de abril : en Amagasaki , Xapón , un tren descarrila e choca contra un edificio; hai case 100 mortos e máis de 400 feridos.
- 27 de abril : o avión máis grande xamais construído, o Airbus A380 , realiza o seu primeiro despegue desde Toulouse , Francia .
- 29 de abril : introdución do sistema operativo Mac OS X Tiger .
Maio
- 3 de maio - Italia : o Tribunal Supremo absolve a Delfo Zorzi , Carlo Maria Maggi e Giancarlo Rognoni de ser os responsables da matanza da Piazza Fontana .
- 4 de maio - Iraq : en Arbil o grupo terrorista Ansar al-Sunna realiza un ataque a reclutas policiais con 60 mortos e 150 feridos.
- 16 de maio - Kabul : a traballadora humanitaria italiana Clementina Cantoni é secuestrada. Dous días despois nun vídeo indícase que a muller está ferida, pero a policía afgá e os diplomáticos italianos xulgan que non é moi crible. Mentres tanto, moitos mobilízanse para a súa liberación, especialmente as mulleres afgás.
- 19 de maio - Cuba : dous deputados da Unión Europea , esperados na reunión da oposición, son rexeitados no aeroporto de Varadero . Polémica en Europa.
- 20 de maio
- Cuba : nova vaga de expulsións e detencións na represión do goberno contra observadores estranxeiros. Entre os arrestados tamén Francesco Battistini , correspondente do Corriere della Sera . A Unión Europea ameaza con levantar o embargo.
- cinema : Star Wars: Episodio III - A película Revenge of the Sith estréase no terceiro episodio da épica saga Star Wars , creada por George Lucas .
- 21 de maio : Grecia gaña o concurso de Eurovisión , organizado en Kiev , Ucraína .
xuño
- 1 de xuño : o Reino Unido asume a presidencia rotatoria da Unión Europea
- 7 de xuño
- Bolivia : unha revolta de campesiños e mineiros provoca a dimisión do presidente Carlos Mesa Gisbert .
- 9 de xuño
- Bolivia : Eduardo Rodríguez Veltzé convértese en novo presidente.
- Kabul : Clementina Cantoni , secuestrada o 16 de maio en Afganistán , é liberada polos seus secuestradores.
- 11 de xuño : a xornalista francesa Florence Aubenas e o seu tradutor e condutor iraquí Hussein Hanoun son liberados despois de 157 días de catividade en Iraq .
- 12 e 13 de xuño : en Italia vótase o referendo para a derrogación dalgunhas partes da lei 40 sobre procreación asistida: non se chega ao quórum.
- 13 de xuño
- Michael Jackson é inocente por acusacións de acoso sexual infantil. O artista está exento de 10 cargos contra el.
- 22 de xuño - La Spezia : 10 ex membros da Wehrmacht son condenados a cadea perpetua xa que son responsables da masacre de Sant'Anna di Stazzema .
- 27 de xuño - Bogogno ( NO ): Angelo Sacco mata a tres persoas e barricase a si mesmo na casa. Foi detido nove horas despois só grazas a unha redada das cabezas de coiro.
Xullo
- 2 de xullo
- Ihab al-Sherif , diplomático exipcio (que debería converterse no primeiro embaixador en Iraq ), é secuestrado por algúns terroristas cando se dirixía a mercar xornais.
- Realízase Live 8 , unha serie de concertos en Londres e noutras oito capitais do mundo, organizadas por Bob Geldof para mobilizar a opinión pública sobre o problema da pobreza en África e en todo o mundo, só tres días despois do comezo do cume do G8 de Edimburgo. .
- 3 de xullo - España : entra en vigor a lei aprobada tres días antes sobre o matrimonio homosexual e a adopción por parellas do mesmo sexo .
- 4 de xullo : unha "bala" de cobre de 350 kg chega ao cometa Tempel 1 .
- 7 de xullo
- Catro explosións producíronse en diferentes transportes públicos (metro e autobús) en varias partes da cidade conmocionaron Londres , xusto ao día seguinte da asignación á cidade inglesa dos Xogos Olímpicos de 2012 , no turno da presidencia de Inglaterra na Unión Europea e durante o curso da reunión do G8 en Gleneagles , Escocia . O resultado do ataque terrorista é pesado: 55 mortos e 700 feridos.
- Exipto confirma a morte do diplomático Ihab al Sherif , lanzado nun vídeo rodado pola guerrilla que o secuestrara.
- 12 de xullo
- Gran Bretaña : os bombardeiros identificados: son 4 mozos de Leeds de orixe paquistaní.
- Israel : en Netanya un terrorista suicida palestino estoupase nun centro comercial causando catro mortos.
- Beirut : un coche bomba lesiona o ministro de Defensa, o pro-sirio Elias Murr ; Morreron 2 axentes da escolta.
- Barcelona : estoupa unha bomba no Instituto Cultural Italiano; morre un can policía, un escuadrón bomba está ferido. Seguimos o rastro anarquista .
- 13 de xullo
- Francia suspende o tratado de Schengen .
- Italia : as pescudas antiterroristas provocan 174 detencións policiais.
- Bagdad : coche bomba contra nenos en fila para recibir doces de soldados estadounidenses; 27 mortos.
- 14 de xullo
- Londres : os investigadores conclúen que o ataque foi organizado por Al-Qaeda . Entre os organizadores aparece unha nova persoa: un inglés de orixe xamaicana.
- Nāṣiriya : o alpino Davide Casagrande morre nun accidente de tráfico.
- Kenia : asasinado monseñor Luigi Locati , bispo de Isiolo . Os asasinos son arrestados ao día seguinte.
- Kenia : 76 persoas morren nunha batalla tribal en Turbi polo control da auga.
- 15 de xullo
- Exipto : arrestado o instigador do atentado de Londres o 7 de xullo . O ataque á capital británica estaba previsto en Paquistán .
- Bagdad : fracasa un ataque con bomba ao presidente iraquí Jalal Talabani ; morren tres gardacostas.
- Iraq : 20 mortos en tres ataques diferentes no país.
- Barcelona : bomba contra o concesionario italiano; sen danos graves.
- 16 de xullo
- Turquía : ataque a un microbús no centro turístico de Kuşadası ; hai 5 mortos, sospeitoso do Partido dos Traballadores do Kurdistán (PKK).
- Iraq : un ataque á mesquita xiíta de Musayb mata a 100; Tres soldados británicos morren en Amarah .
- 17 de xullo
- Londres : identificouse o corpo de Benedetta Ciaccia , a italiana que morreu no atentado o 7 de xullo .
- Afganistán : arrestado un dos presuntos secuestradores de Clementina Cantoni .
- Guinea Ecuatorial : un avión estrélase nun voo dentro do país, 55 mortos.
- Islamabad : 17 militantes islámicos de orixe estranxeira asasinados.
- Iraq : as brigadas al-Masri ameazan aos ocupantes dando un ultimátum dun mes.
- Roma : o Goberno reduce nun 15% os homes destinados ás escoltas para enfrontarse ao terrorismo.
- Israel : os palestinos lanzan roldas de morteiro aos asentamentos xudeus no deserto do Néguev e Sderot . Ariel Sharon reacciona despregando o exército na fronteira coa franxa de Gaza .
- 18 de xullo
- Milán : segundo unha sentenza do xuíz Luigi Cerqua, o atentado de Nassiriya non é un acto de terrorismo senón de resistencia.
- Israel : unha manifestación de 15.000 persoas en Netivot contra o desaloxo dos asentamentos xudeus é detida pola policía.
- Xénova : 80 bañistas permanecen intoxicados, probablemente por unha alga tóxica.
- 19 de xullo
- Bagdad : ataque a expoñentes sunitas que traballan na Asemblea Constituínte; hai 3 mortes. Como protesta, os sunitas deixaron o traballo na Asemblea Constituínte ao día seguinte.
- Franxa de Gaza : os enfrontamentos entre Hamás e a Autoridade Nacional Palestina provocan incendios e feridos; mentres tanto, a brigada de mártires al-Aqsa pon o lado do presidente Mahmūd Abbās .
- Abano Terme : un roubo de xoias remata coa morte do dono e dun bandido. Búscanse ladróns xitanos en campos nómadas; un dos delincuentes levaba 4 días saído da prisión.
- Nápoles : neno de dezasete anos acoitelado e ferido grave por compañeiros por unha colisión traseira nun patinete.
- Gran Bretaña : os imáns lanzan un fatwā contra o terrorismo .
- 20 de xullo
- Paquistán : 200 detencións por terrorismo en investigacións relacionadas co atentado en Londres o 7 de xullo .
- Iraq : en Bagdad un suicida mata a 10 nun centro de contratación policial. En Samarra , con todo, un oleoduto é sabotado.
- Indonesia : tres mortes por un virus da galiña, temese a extensión da epidemia .
- Kosovo : fracasou o ataque ao alto representante da UE para a política exterior, Javier Solana . Os soldados da OTAN desactivan unha bomba antes de que pase.
- 21 de xullo
- Londres : prodúcense catro explosións simultáneas nas estacións de metro de Warren Street , Oval e Sheperd's Bush e no autobús 26, pero non causan danos. O metro é evacuado e bloqueado, mentres as cabezas de coiro invaden o hospital universitario universitario e arrestan ao bombardeiro, o único ferido na explosión.
- Alemaña : o presidente Horst Köhler disolve cámaras cedo.
- Bagdad : dous diplomáticos alxerinos son secuestrados por Al-Qaeda : o encargado de negocios Ali Belaroussi e Ezzedin Ben Kadi .
- Somalia : os piratas intentan atacar un barco mercante italiano.
- Birkenhead , Gran Bretaña : dous homes son arrestados por prender lume á mesquita local.
- Roma : dous alxerinos arrestados con documentos falsos; son sospeitosos de planificar un ataque ao Vaticano .
- 22 de xullo
- Londres : a policía mata a un presunto terrorista, pero resulta que era un electricista brasileiro, non tiña explosivos e non estaba totalmente relacionado coas masacres. Libéranse catro identikits de terroristas; un home é arrestado en Stockwell .
- Iemen : polo menos 39 persoas morren nos enfrontamentos que estalaron polo aumento do prezo da gasolina.
- Valle d'Aosta : estrélase un avión turístico, catro mortos.
- Paquistán : outros 100 arrestos contra jihād .
- Beirut : un coche bomba estoupa no centro, causando unha morte.
- 23 de xullo
- Sharm el-Sheikh : ataque de al-Qaida con cinco explosións en hoteis e no mercado; hai 90 mortos (entre eles hai 6 italianos) e 200 feridos. Israel ofrece axuda a Exipto . O ministro de Asuntos Exteriores exipcio fala dunha conexión co atentado de Taba do 7 de outubro de 2004 . 35 sospeitosos son arrestados na península do Sinaí . En Italia, moitos renuncian ás vacacións na cidade exipcia temendo novos ataques, mentres que outros avións non parten. Segundo un funcionario exipcio, o obxectivo do ataque eran os italianos.
- Iraq : arrestado un sunnita, tenente de Abu Musab al-Zarqawi ; fotos do satélite e información sobre posibles obxectivos atópanse na súa guarida.
- Turquía : en Şırnak un bombardeo do exército leva á morte de 5 milicianos do Partido dos Traballadores do Kurdistán (PKK) e á incautación dunha gran cantidade de explosivos. Mentres tanto en Istambul os kurdos detonan unha bomba nun bar do centro; 2 persoas resultaron feridas.
- Londres : a policía realiza unha nova detención en relación cos intentos de atentado do 21 de xullo . Falso alarma na estación de metro Mile End . A rúa Warren e as estacións de Stockwell reabren.
- Kandahar : os talibáns matan ao presidente do tribunal Panjwayee e ao subgobernador do distrito de Shah-Wali-khot .
- Harare : o presidente de Zimbabue, Robert Mugabe, ten as chabolas arredor da capital arrasadas; 700.000 persoas quedan sen fogar.
- Somalia : Enfrontamentos tribais en Ilwak entre os Garre e clans marehan para o control do territorio, preto da fronteira con Kenia ; 32 mortos e 64 feridos.
- Santiago de Compostela : os bombeiros dispararon un pequeno dispositivo que causa danos leves; Dous membros do movemento independentista galego arrestados.
- Catanzaro : a mafia ameaza coa morte Agazio Loiero , presidente de Calabria .
- 24 de xullo
- Pequín : representantes das dúas Coreas alcanzan "un consenso" para establecer o marco para o final do programa nuclear de Corea do Norte .
- Bagdad : ataque a comisaría, 40 mortos.
- Afganistán : un soldado estadounidense e milicianos talibáns morren en enfrontamentos en Gereshk .
- O Cairo : un home está ferido pola explosión dunha bomba caseira que levaba. Mentres tanto, as detencións polo ataque en Sharm el-Sheikh ascenden a 80. Coa aprobación de Israel , o presidente Hosni Mubarak envía unha brigada ao Sinaí .
- Londres : incidente diplomático entre o Reino Unido e o Brasil despois do asasinato erróneo do electricista que se cre terrorista. Non obstante, Scotland Yard confirma a orde de matar aos sospeitosos.
- Acerra : segundo moitos fieis mudaríase unha estatua da Madonna .
- 25 de xullo
- Londres : identificáronse dous bombardeiros do 21 de xullo .
- Bagdad : 14 persoas morren en dous ataques diante dun hotel e dunha comisaría.
- Nápoles : arrestado o camorrista O'Drink .
- 26 de xullo
- Italia : un decreto do goberno outorga poderes policiais ao exército contra o terrorismo .
- Tours : arrestou a un checheno implicado no asasinato do director Theo van Gogh
- Venezuela : o presidente Hugo Chávez funda TeleSUR , unha rede de satélites antiimperialista.
- Mont Blanc : un morto e catro desaparecidos por mor dunha avalancha.
- Somalia : novo ataque de piratas a un barco mercante italiano.
- Estados Unidos : o transbordador espacial Discovery despega do centro espacial Kennedy en Florida , levando o transbordador espacial ao espazo por primeira vez desde o desastre do transbordador espacial Columbia .
- 27 de xullo
- Iraq : morren o presidente da misión diplomática alxeriana Ali Belaroussi e o diplomático Ezzedine Ben Kadi , secuestrado nos días anteriores. En Bagdad un suicida fai estoupar nun hospital, 5 mortos e 10 feridos.
- Birmingham : arrestado terrorista somalí nos atentados de Londres do 21 de xullo .
- China : a misteriosa enfermidade porcina mata a 24 persoas.
- Mont Blanc : 13 sentenzas e 3 absolucións no xuízo sobre o desastre ocorrido no túnel o 24 de marzo de 1999 , no que morreron 39 persoas.
- Níxer : a fame pon en risco a 1,3 millóns de persoas.
- 28 de xullo
- Londres : 9 homes arrestados en relación cos atentados do 21 de xullo .
- India : as inundacións provocan desprendementos e 245 mortos.
- Bagdad : unha bomba mata a dous soldados estadounidenses.
Agosto
- 1 de agosto - Unión Europea : entra en vigor a prohibición de anunciar tabaco en radio, televisión, medios impresos e internet
- 6 de agosto - Palermo : un ATR 72 da compañía aérea Tuninter desembarca na costa de Capo Gallo preto de Palermo; 16 os mortos 23 os sobreviventes.
- 9 de agosto : Despois de case 14 días no espazo, o transbordador espacial Discovery aterra na base da Forza Aérea Edwards en California , completando con éxito a misión Volver ao voo STS-114
- 14 de agosto - Atenas : estréase o voo 522 de Helios Airways ; no accidente morreron as 121 persoas a bordo, algunhas delas conxeladas. Hipótese dun fallo no sistema de presurización, pero quedan moitas preguntas.
- 15 de agosto - Franxa de Gaza : comeza a retirada forzada dos colonos israelís. Resiste unha minoría, apoiada por militantes de dereitas. Seguen enfrontamentos e 800 detencións.
- 16 de agosto
- Taizé , Francia : asasinado por un Frère Roger desconcertado , fundador e prior da Comunidade Ecumental de Taizé .
- Venezuela : debido a un fallo do motor, o avión Panamá - Martinica estrélase con 160 persoas a bordo; morren todos.
- Herat : accidente de helicóptero militar español, 17 mortos.
- Siena : Contrada della Torre gaña o Palio despois de 44 anos.
- 17 de agosto
- Franxa de Gaza : o desaloxo dos colonos israelís está avanzando rapidamente: 11 de 21 asentamentos xa están baleiros. En Neve Dekalim 2.000 barricadas ultraortodoxas na sinagoga. En Cisxordania un xudeu mata a catro palestinos.
- Pase Vivione : atopou os restos dos cónxuxes Donegani, que desapareceron de Brescia o 30 de xullo . Un sobriño é arrestado por dobre asasinato.
- Bangladesh : 350 minibombas estoupan en menos dunha hora, causando 2 mortos e 125 feridos.
- Bagdad : tres ataques con bomba en autobús provocan 43 mortos e 76 feridos.
- Rusia : primeiros casos europeos do virus da galiña procedentes de Asia.
- 19 de agosto - Kerpen , Alemaña : os participantes na vixésima edición do Día Mundial da Xuventude reúnense na explanada de Marienfeld , unha antiga mina de lignito , para participar na vixilia final do evento presidido polo papa Bieito XVI .
- 22 de agosto - Roma : ás 14:02 un terremoto de magnitude 4,5 causa preocupación na poboación. O epicentro ten unha profundidade de 30 quilómetros no mar Tirreno , a 5 quilómetros da costa de Anzio , pero o choque síntese tanto na cidade como na provincia . As primeiras noticias dunha vítima son denegadas de inmediato: de feito, só hai danos menores nalgunhas estruturas da cidade, como a ópera da cidade ou un edificio en Anzio. O alboroto das noticias débese á baixa sismicidade da capital e á rareza dos terremotos.
- 23 de agosto - Roma : ás 5:12 un terremoto de magnitude 2,1 na escala Richter segue o do día anterior.
- 29 de agosto - Estados Unidos : o furacán Katrina bate a costa americana. Moito medo en Nova Orleans ; numerosas mortes e danos por millóns de dólares.
- 30 de agosto
- Estados Unidos : o número provisional de mortes causadas polo furacán Katrina nos estados estadounidenses de Louisiana , Mississippi e Alabama é de 80 mortos; Nova Orleans está inundada nun 80% debido á rotura dalgúns diques, a lei marcial declárase en toda a cidade; danos de 30.000 millóns de dólares; un millón de persoas están sen electricidade.
- París : queima nun edificio do barrio do Marais; 7 mortes incluíndo 4 nenos.
- 31 de agosto
- Iraq : 648 mortos e 322 feridos por multitudes nunha mesquita xiíta en Bagdad , despois de que se estendese a noticia dun suicida. A maioría das vítimas son mulleres e nenos. Proclamados tres días de loito nacional.
- Estados Unidos : despois do paso do furacán Katrina en Nova Orleans cede outro terraplén, a cidade xa está completamente inundada e prepárase para a evacuación total; George W. Bush desbloquea as reservas de petróleo para facer fronte á paralización da produción de cru nas plantas situadas no golfo de México .
Setembro
- 1º settembre – Doha : la televisione del Qatar Al Jazeera trasmette un nuovo video di al-Qaida , dove il braccio destro di Osama bin Laden rivendica gli attentati di Londra del 7 luglio precedente e minaccia nuovamente l'Occidente.
- 2 settembre
- Roma : approvata dal Consiglio dei ministri la riforma della Banca d'Italia . Il mandato del governatore sarà di 7 anni.
- Stati Uniti : a New Orleans la situazione è ancora molto grave dopo il passaggio dell' uragano Katrina ; in città si susseguono esplosioni, incendi e sparatorie tra i saccheggiatori e la polizia. George W.Bush si è recato in giornata nelle zone colpite; il presidente è sotto accusa per i ritardi nei soccorsi. L' UNICEF in un comunicato ha dichiarato che sono 400.000 i bambini rimasti senza una casa.
- Giappone : allarme per l'arrivo del tifone Nabi , classificato dagli esperti di categoria 5, che dovrebbe colpire l'arcipelago meridionale giapponese di Okinawa nelle prossime ore.
- Russia : Un anno dopo l'eccidio nella scuola di Beslan , le madri dei bambini rimasti uccisi sono state ricevute dal presidente russo Vladimir Putin .
- 5 settembre
- Indonesia : un Boeing di linea precipita subito dopo il decollo in una zona residenziale: 143 i morti.
- Austria : strage di bambini a Sölden (Austria) . Un elicottero perde il carico e centra una cabina della funivia, nove vittime.
- 6 settembre – Palermo : svolta nelle indagini sull'ATR caduto al largo di Capo Gallo. Il velivolo era senza carburante a causa di un guasto alla spia del serbatoio di benzina.
- 20 settembre – Texas : il Dipartimento di Giustizia americano risponde alla Corte texana che papa Benedetto XVI ha l'immunità diplomatica in quanto capo di Stato, e quindi non può essere processato per il reato di ostruzione alla giustizia, nel processo contro il seminarista colombiano Juan Carlos Patino-Arango , accusato di abusi sessuali su minori.
- 30 settembre : vengono pubblicate le caricature di Maometto sul quotidiano danese Jyllands-Posten .
Ottobre
- 8 ottobre – Islamabad : terremoto di magnitudo 7,6 gradi, alle 5:50 ora italiana, con epicentro a circa 95 chilometri a nordest di Islamabad. Il sisma è stato avvertito anche nella capitale dell' India , dell' Afghanistan e del Bangladesh . Si stimano 30.000 morti; fra questi vi è anche un italiano.
- 13 ottobre – Nal'čik : un commando di 150 separatisti ceceni del gruppo Kabardino-Balkaria Yarmuk assalta la città, occupando una stazione di polizia e altri edifici. Nella battaglia muoiono 24 persone e la città viene liberata in giornata dalle forze speciali russe.
- 14 ottobre
- L'Aia : in un'operazione antiterrorismo sono arrestate 7 persone, per sicurezza la polizia accerchia la sede del Governo.
- Iraq : a Ba'quba viene assaltato un seggio elettorale, muore un poliziotto. A Kirkuk esplodono due bombe, provocano molti morti fra la popolazione curda.
- Roma : la polizia italiana e quella romena firmano un accordo di collaborazione per la lotta al traffico di droga.
- 15 ottobre – Iraq : il popolo approva, mediante referendum, la Costituzione del nuovo Iraq democratico , parlamentare e regionale : il voto contrario degli arabi sunniti non compensa la grande maggioranza di "Sì" degli elettori arabi sciiti e curdi .
- 16 ottobre – Italia : omicidio da parte della 'Ndrangheta di Francesco Fortugno , vicepresidente del Consiglio regionale della Calabria .
- 27 ottobre – Francia : a Clichy-sous-Bois due adolescenti, Zyed Benna di 17 anni e Bouna Traoré di 15, muoiono fulminati da un trasformatore all'interno di una cabina elettrica dove si erano nascosti per fuggire dalla polizia. L'episodio scatenerà violente rivolte nelle banlieues che si protrarranno per 20 giorni.
Novembre
- 6 novembre :
- 8 novembre – Lipsia : la Confederazione europea di scherma elegge il suo nuovo direttivo.
- 13 novembre :
- Minneapolis : trovato in un hotel il corpo senza vita di Eddie Guerrero , famoso wrestler della WWE, in seguito ad un attacco cardiaco.
- Papa Benedetto XVI beatifica Maria Crocifissa Curcio .
- 19 novembre : Alberto II viene ufficialmente incoronato a capo del Principato di Monaco .
- 20 novembre : la sonda spaziale giapponese Hayabusa esegue il primo dei due atterraggi su Itokawa, un asteroide che all'asse maggiore misura 550 metri.
- 27 novembre – Italia : il fiume Tevere esonda in Umbria ea Roma raggiunge i 12 metri, livello record che viene superato solo dai 12 metri e 41 centimetri del 1986 .
Dicembre
- 1º dicembre
- Stati Uniti : viene eseguita una condanna a morte. È l'esecuzione numero 1000 da quando la pena di morte venne reintrodotta nel 1976 negli Stati Uniti .
- Sudafrica : riconoscimento del matrimonio tra persone dello stesso sesso .
- 5 dicembre – Israele : attentato suicida nel centro commerciale Hasharon di Natanya. Sei morti e circa 30 feriti.
- 6 dicembre – Regno Unito : David Cameron è il nuovo leader del Partito conservatore britannico .
- 8 dicembre – Italia : parte, dal Quirinale, la staffetta della Fiaccola Olimpica per i XX Giochi olimpici invernali di Torino 2006 .
- 12 dicembre – Italia : viene riaperta l'inchiesta sulla morte di Luigi Tenco .
- 19 dicembre – Italia : il governatore della Banca d'Italia , Antonio Fazio si dimette.
- 20 dicembre – Italia : a Roccasecca in provincia di Frosinone un convoglio fermo alla stazione viene travolto da un altro treno; due morti e una settantina di feriti.
- 29 dicembre – Italia : Mario Draghi è il nuovo governatore della Banca d'Italia .
Sport
- 28 gennaio
- Bormio , Italia : si aprono i Campionati mondiali di sci alpino 2005 .
- 20 marzo
- Hong Kong : le Figi , ancora una volta capitanate da Waisale Serevi , vincono per la seconda volta la Coppa del Mondo di rugby a 7 sconfiggendo in finale la Nuova Zelanda 29-19.
- 3 aprile
- Allo Staples Center di Los Angeles , in California , ha luogo la 21ª edizione di WrestleMania : nel main event Batista sconfigge Triple H , conquistando il World Heavyweight Championship .
- 23 aprile
- Viene presentato Ilanaaq , il logo ufficiale dei XXI Giochi olimpici invernali che si svolgeranno a Vancouver ( Canada ) nel 2010 .
- 6 maggio
- Lisbona : il CSKA Mosca vince la sua prima Coppa UEFA battendo per 3 a 1 lo Sporting Lisbona .
- 7 maggio
- Reggio Calabria , Italia : parte l' 88º Giro d'Italia di ciclismo .
- 20 maggio
- La Juventus vince il suo 28º scudetto , poi revocato dalla Giustizia Sportiva a causa di calciopoli .
- 25 maggio
- Istanbul : il Liverpool vince la sua quinta Champions League battendo ai rigori il Milan .
- 29 maggio
- Paolo Savoldelli vince il Giro d'Italia 2005 .
- 16 giugno
- Milano : la Fortitudo "Climamio" Bologna si aggiudica il suo 2º scudetto di pallacanestro battendo per 3 gare a 1 la Olimpia "Armani Jeans" Milano .
- 19 giugno : allo Stadio Partenio-Adriano Lombardi l' Avellino batte per 2-1 il Napoli e viene promosso in Serie B ai danni della squadra napoletana. Le altre squadra promosse in B sono il Rimini , la Cremonese ed il Mantova .
- 6 luglio
- Singapore : il Comitato Olimpico Internazionale assegna a Londra le Olimpiadi e le Paraolimpiadi estive 2012 .
- 22 luglio
- Londra : la russa Elena Isinbaeva è la prima donna della storia a valicare i 5 metri nel salto con l'asta .
- 24 luglio
- Parigi : Lance Armstrong vince il settimo Tour de France consecutivo, titolo revocato nel 2008 a seguito dell'inchiesta di doping e all'ammissione dello stesso atleta di essere ricorso al doping.
- 26 agosto
- Monaco : il Liverpool vince la sua terza Supercoppa UEFA battendo per 3 a 1 il CSKA Mosca .
- 25 settembre
- Interlagos , Brasile : Fernando Alonso si aggiudica con due gare di anticipo lastagione 2005 di Formula 1 diventando il primo spagnolo e, a 24 anni e 59 giorni, il pilota più giovane a vincere un campionato di questo sport fino al trionfo ancora più precoce di Lewis Hamilton nelcampionato mondiale 2008 a 23 anni e 300 giorni.
- 18 dicembre
- Yokohama : il San Paolo vince il suo primo Campionato mondiale per club FIFA battendo in finale, per 1 a 0, il Liverpool .
Scienza e tecnologia
Astronomia
- 14 gennaio
- 15 gennaio
- 16 gennaio
- Adriana Iliescu è la prima donna a partorire un figlio all'età di 66 anni.
- 19 gennaio
- Sulle spiagge di Newport Beach , a Los Angeles , si arenano più di 1.500 calamari giganti ( Dosidicus gigas , o calamari di Humboldt). La specie è comune nell' America Meridionale ma non si era mai spinta così a nord.
- 14 marzo
- L'astrofisico Riccardo Giacconi riceve la National Medal of Science dal Presidente USA George W. Bush .
- 5 aprile
- Germania : un gruppo di astronomi scatta la prima foto di un pianeta al di fuori del Sistema solare . Lo afferma il prof. Ralph Neuhäuser dell' Università di Jena , riferendosi al pianeta GQ Lupi , nella costellazione del Lupo, lontano da noi 400 anni luce circa e di massa doppia rispetto a quella di Giove .
- 8 aprile
- Eclissi solare ibrida ( Oceano Pacifico del sud)
- 12 maggio
- Era previsto il ritorno in servizio dello Space Shuttle , fermo daldisastro del Columbia , avvenuto il 1º febbraio 2003 .
- 19 maggio
- Corea del Sud : vengono clonate cellule staminali per cure su misura per i pazienti. Condanna del mondo cattolico.
- 20 maggio
- Newcastle upon Tyne : ricercatori ottengono embrioni da cellule umane adulte. George W. Bush condanna l'iniziativa e pone il veto su operazioni simili negli USA .
- 3 luglio
- La sonda spaziale Deep Impact lancia il modulo Impactor , diretto a 37 000 chilometri orari contro la cometa Tempel 1 , con l'intenzione di provocare un'esplosione all'interno di questa. La "Deep Impact", che rimarrà a circa 500 chilometri di distanza, potrà fotografare tutto il processo ed inviare i dati alla Terra . L' Impactor raggiunge la cometa il giorno dopo, 4 luglio .
- 4 luglio
- Alle 7:52 (ora italiana) il modulo Impactor della sonda spaziale Deep Impact raggiunge e colpisce la cometa Tempel 1 : l'impatto è avvenuto alla velocità di 13.000 chilometri orari. L'esplosione scaturita è paragonabile a quella di 5 tonnellate di tritolo, ed ha liberato nello spazio una nube di ghiaccio, polveri e detriti. Proprio questo era l'obiettivo della missione: analizzare i componenti di una cometa per avere più informazioni sui materiali presenti nello spazio.
- 5 luglio
- Il giornale britannico The Indipendent pubblica lo studio sulle orme di Homo sapiens trovate vicino al lago Valsequillo , in Messico , nel novembre 2003 . I ricercatori delle Università di Liverpool e di Bournemouth dichiarano che le orme risalgono 38-39.000 anni fa, mentre si era sempre creduto che l' America non fosse stata colonizzata prima di 11.500 anni fa.
- 18 luglio
- Bologna : viene effettuato il primo trapianto di ginocchio al mondo.
- 26 agosto
- Viene pubblicato The Million Dollar Homepage
- 3 ottobre
- Eclissi solare anulare ( Portogallo settentrionale, Spagna , Africa orientale )
- 26 novembre – Italia : si svolge la quinta edizione del Linux Day in 100 città sparse su tutto il territorio nazionale.
Cultura
- 17 gennaio
- Ritrovato sul Colle Oppio , a Roma , un antico mosaico del 100 dC
- 6 marzo
- Rubate alcune opere del pittore Edvard Munch appartenenti ad una collezione privata dell'albergo Refsnes Gods , a sud di Oslo , Norvegia . Le opere consistono in due litografie, un acquerello ( Vestito blu ), un autoritratto ed il ritratto del commediografo August Strindberg . Le opere verranno ritrovate il giorno seguente.
- 20 marzo
- A Copenaghen viene sancita la fine del movimento cinematografico Dogma 95 , nato dieci anni prima.
- 25 marzo
- 23 aprile
- Montréal è Capitale mondiale del libro per un anno
- 19 maggio
- Prima di Guerre stellari – Episodio III - La vendetta dei Sith .
- 1º luglio
- Gli esperti della National Gallery di Londra annunciano che, analizzando ai raggi infrarossi il dipinto La vergine delle rocce di Leonardo da Vinci , hanno trovato sotto di questo un disegno precedente, attribuibile allo stesso Leonardo. Secondo una prima analisi, originariamente l'intenzione dell'artista era di rappresentare l'adorazione di Gesù , per poi cambiare idea in seguito.
- 4 agosto
- Parte a Francoforte sul Meno la prima conferenza internazionale di Wikimedia .
- 16 agosto
- 31 agosto
- Venezia : al via la 62ª Mostra internazionale d'arte cinematografica di Venezia , aperta dal film Seven Swords del regista Tsui Hark . Madrina della serata Inés Sastre .
- settembre
- Torino : nell'ambito della manifestazione "settembre Musica", Philip Glass esegue, all'Auditorium "Giovanni Agnelli" del Lingotto, i tre concerti live della " Trilogia qatsi ", eseguiti sulle scene dei documentari di Godfrey Reggio .
- 10 settembre
- Reggio nell'Emilia : al Campovolo Luciano Ligabue tiene un concerto di 3 ore davanti a 180.000 persone, stabilendo il record europeo di presenze per un singolo artista.
- 13 ottobre
- Stoccolma : assegnato il Premio Nobel per la letteratura al drammaturgo britannico Harold Pinter , autore di numerose opere fra cui Il Calapranzi e Tradimenti . Nella motivazione, l'accademia svedese afferma che Pinter "nelle sue opere scopre il baratro sotto il chiacchiericcio quotidiano e obbliga all'ingresso nelle stanze chiuse dell'oppressione".
Economia e politica
Gennaio
- 19 gennaio
- Somalia : miliziani musulmani integralisti distruggono completamente il cimitero italiano di Mogadiscio . Dietro il vandalismo probabili interessi edilizi sulla zona.
- 20 gennaio
- Giuramento del nuovo Presidente degli Stati Uniti d'America ; George W. Bush si insedia per il suo secondo mandato.
- 30 gennaio
- Iraq : si tengono le prime elezioni democratiche dopo la caduta del regime di Saddam Hussein .
Febbraio
Marzo
Aprile
- 3 e 4 aprile
- 6 aprile
- Iraq : viene nominato il curdo Jalal Talabani come nuovo presidente iracheno. Il sunnita Ghazi Mashal Ajil al-Yawer e lo sciita Adil Abdul-Mahdi saranno suoi vice.
- 20 aprile
- Italia : il Presidente del Consiglio dei ministri Silvio Berlusconi rassegna le dimissioni del suo governo nelle mani del Presidente della Repubblica Carlo Azeglio Ciampi . Il Capo dello Stato le accetta e dà il via alle consultazioni istituzionali.
- 23 aprile
- Italia : Silvio Berlusconi, dopo aver ricevuto nei giorni scorsi l'incarico di costituire il Governo dal Capo dello Stato, ha oggi prestato giuramento insieme ai ministri incaricati. È così nato il "Berlusconi bis" (terzo Governo Berlusconi in assoluto).
Maggio
- 19 maggio
- Italia : passa la mozione di Francesco Rutelli all'assemblea della Margherita, che rifiuta di aderire ad una lista unitaria dell'Ulivo.
Giugno
- 13 giugno
- Italia : i quattro referendum abrogativi della legge 40/2004 recante norme sulla procreazione assistita non raggiungono il quorum necessario per la validità degli stessi.
- 20 giugno
- Italia : nello schieramento politico dell'"Unione" raggiunto l'accordo per un patto di legislatura e per le primarie ; a queste ultime, da tenersi i prossimi 8 e 9 ottobre , hanno dichiarato che presenteranno la propria candidatura Prodi , Bertinotti , Di Pietro e Pecoraro Scanio .
- 25 giugno
- Teheran : l'ultraconservatore Mahmud Ahmadinejad viene eletto presidente dell'Iran .
Luglio
- 5 luglio
- Strasburgo : durante un suo discorso al Parlamento europeo , il Presidente della Repubblica Carlo Azeglio Ciampi, sostenitore dell' Euro , viene contestato dai deputati della Lega Nord , partito che già diverso tempo prima aveva manifestato il desiderio di ritornare alla vecchia Lira italiana .
- 12 luglio
- La Banca d'Italia approva la OPA della Banca Popolare di Lodi per la Banca Antonveneta .
- 16 luglio
- Scoppia una lite nel centrosinistra per le eccessive spese dei governatori Antonio Bassolino , Piero Marrazzo , Nichi Vendola e Agazio Loiero . In particolare è sotto accusa Bassolino per la scelta di creare una commissione regionale sul mare e un'altra sul Mediterraneo .
- 17 luglio
- Il consiglio di amministrazione di Unipol approva l'OPA sulla Banca Nazionale del Lavoro .
- 18 luglio
- Marcello Pera , presidente del Senato, critica duramente il Consiglio superiore della magistratura per la sua ingerenza nell'attività parlamentare.
- Il Governo pone la fiducia sulla riforma della giustizia.
- Gianfranco Fini azzera le cariche interne ad Alleanza Nazionale .
- 19 luglio
- Spunta la data del 7 maggio per le elezioni legislative del 2006 .
- Nuove nomine interne ad Alleanza Nazionale decise da Fini.
- Reazione di Bassolino alle critiche ricevuta da Piero Fassino sulle numerose commissioni della sua giunta.
- Milano : feroci polemiche per le vignette antisemite apparse sui cancelli del palazzetto in cui si svolge la Festa di Liberazione. Gli organizzatori si scusano con la comunità ebraica.
- 20 luglio
- Alla Camera dei deputati viene approvata la riforma della giustizia; la norma più importante riguarda la separazione delle carriere fra giudici e magistrati.
- In un emendamento approvato dal Senato si stabilisce la revoca a vita della patente per chi provoca incidenti automobilistici mortali sotto effetto di alcool o droga.
- 21 luglio
- Cina : il governo decide la rivalutazione dello yuan del 2% e lo sganciamento della moneta dalla parità col dollaro.
- Roma : il Consiglio dei ministri approva le norme antiterrorismo proposte dal ministro dell'Interno Giuseppe Pisanu : prelievo di DNA per identificare l'arrestato, divieto di vendere detonatori, pene più pesanti per la detenzione di esplosivi, arresto in flagranza per il possesso di documenti falsi.
- 26 luglio
- Scoppia il caso Faziogate per la pubblicazione da parte de Il Giornale delleintercettazioni telefoniche ad opera dei magistrati milanesi. Tali intercettazioni metterebbero in luce un caso di aggiotaggio ad opera del governatore della Banca d'Italia Antonio Fazio e di un gruppo di imprenditori per l'acquisto della Banca Antonveneta da parte della Banca Popolare di Lodi .
Ottobre
- 16 ottobre
- Viene assassinato a colpi di pistola, a Locri , il Vice Presidente del Consiglio Regionale della Calabria On. Francesco Fortugno all'uscita dal seggio delle Primarie de L'Unione.
- 21 ottobre
- Viene tenuta in Napoli l'Assemblea Costituente del partito Per il SUD .
Nati
- 1º gennaio
- Lola Radivojević , tennista serba
- Alzain Tareq , nuotatrice bahreinita
- 4 gennaio - Dafne Keen , attrice spagnola
- 11 gennaio - Roksana Węgiel , cantante e attrice polacca
- 14 gennaio - Kim Yoo-bin , attrice sudcoreana
- 18 gennaio - Benedetta Pilato , nuotatrice italiana
- 30 gennaio - Hashim ibn 'Abd Allah , principe giordano
- 1º febbraio - Konnor McClain , ginnasta statunitense
- 4 febbraio - Skye Blakely , ginnasta statunitense
- 14 febbraio - Jaden Eikermann , tuffatore tedesco
- 21 febbraio
- Sydney Barros , ginnasta statunitense
- Hong Hwa-ri , attrice sudcoreana
- 23 febbraio - Félix Bossuet , attore francese
- 24 febbraio - Martina D'Antiochia , scrittrice, cantante e attrice spagnola
- 25 febbraio
- Ksenija Bajlo , tuffatrice ucraina
- Noah Jupe , attore britannico
- 28 febbraio - Veronica Mandriota , ginnasta italiana
- 2 marzo - Salma Solaun , ginnasta spagnola
- 22 marzo - Aydin Suleymanli , scacchista azero
- 26 marzo - Ella Anderson , attrice statunitense
- 5 aprile - Fermín Aldeguer , pilota motociclistico spagnolo
- 29 aprile
- Dipangkorn Rasmijoti , principe thailandese
- Shahadi Wright Joseph , attrice statunitense
- 1º maggio - Linda Fruhvirtová , tennista ceca
- 2 maggio - Jak Crawford , pilota automobilistico statunitense
- 3 maggio - Maxwell Jenkins , attore statunitense
- 12 maggio - Viktoria Listunova , ginnasta russa
- 23 maggio - Alex Eala , tennista filippina
- 30 maggio - Anna Haarup Munch , attrice danese
- 2 giugno - Simona Villella , ginnasta italiana
- 17 giugno - Fūna Nakayama , skater giapponese
- 26 giugno - Alexia dei Paesi Bassi
- 3 luglio - María Sánchez , tuffatrice messicana
- 8 luglio - Kim Ji-young , attrice sudcoreana
- 13 luglio - Kyle Harrison Breitkopf , attore canadese
- 16 luglio - Alexandra Naclerio , ginnasta italiana
- 25 luglio - Pierce Gagnon , attore statunitense
- 9 agosto - Victoria Jiménez Kasintseva , tennista andorrana
- 10 agosto
- Rameshbabu Praggnanandhaa , scacchista indiano
- Sunny Suljic , attore e skater statunitense
- 11 agosto - Wisdom Amey , calciatore italiano
- 19 agosto - Carla Lazzari , cantante francese
- 11 settembre - Chen Yuxi , tuffatrice cinese
- 20 settembre - Jason Drucker , attore statunitense
- 21 settembre - Erza Muqoli , cantante francese
- 30 settembre - Ava Stewart , ginnasta canadese
- 4 ottobre - Emanuele del Belgio , nobile e principe belga
- 5 ottobre - Serena Ottaviani , ginnasta italiana
- 7 ottobre - Lulu Wilson , attrice statunitense
- 15 ottobre - Cristiano di Danimarca , principe
- 31 ottobre - Leonor di Borbone-Spagna
- 16 novembre - Mariam Mamadashvili , cantante georgiana
- 24 novembre - Gitanjali Rao , inventrice statunitense
- 25 novembre - Connor Michalek , personaggio televisivo statunitense († 2014 )
- 8 dicembre - Javokhir Sindarov , scacchista uzbeko
- 10 dicembre - Lu Wei , tuffatrice cinese
- 16 dicembre - Owen Vaccaro , attore statunitense
- 22 dicembre - Raunak Sadhwani , scacchista indiano
- 25 dicembre - Oleksij Sereda , tuffatore ucraino
- Alma Deutscher , compositrice, pianista e violinista britannica
Morti
Ci sono circa 1 530 voci su persone morte nel 2005; vedi la pagina Morti nel 2005 per un elenco descrittivo o la categoria Morti nel 2005 per un indice alfabetico.
Calendario
Premi Nobel
In quest'anno sono stati conferiti i seguenti Premi Nobel :
- per la Pace : Agenzia internazionale per l'energia atomica e il suo direttore Muhammad al-Barade'i
- per la Letteratura : Harold Pinter
- per la Medicina : Robin Warren e Barry J. Marshall
- per la Fisica : Roy Glauber , John L. Hall , Theodor W. Hänsch
- per la Chimica : Robert Grubbs , Richard Schrock , Yves Chauvin
- per l'Economia : Robert Aumann , Thomas Schelling
Note
- ^ L'assassinio di Rafiq Hariri, 10 anni fa , Il Post.it, 14 febbraio 2015.
Altri progetti
-
Wikinotizie contiene notizie di attualità su 2005
-
Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su 2005
Controllo di autorità | LCCN ( EN ) sh2006001699 |
---|